‘Blijf niet stil’
“Met vaccinpaspoorten en QR-codes digitaliseren we onze eigen dystopie, vindt Bart Nijman. ‘En de politici die dit in gang zetten? Hun geweten wordt gesust door de instemming van de massa. Of beter gezegd: door onze stilte.’
Covid-19 verdwijnt nooit meer, maar in de ivoren torens – zowel landelijk als Europees – menen ze een bureaucratische oplossing gevonden te hebben om het virus aan banden te leggen: vaccinpaspoorten. Op Europees niveau is er de Digital Green Pass, landelijk wil het demissionaire (!) kabinet een vaccinpaspoort voor binnenlandse bezigheden invoeren. Het is een voorstel waar elke vrijheidsminnende vezel in ons maatschappelijke lichaam zich tegen zou moeten verzetten. Hier zijn drie argumenten voor dat verzet: Pia Dijkstra, Kees van der Staaij en Hugo de Jonge.
Pia Dijkstra heeft een donorwet doorgedramd die bepaalt dat iedereen orgaandonor is, tenzij je actief aangeeft dat je dat niet wilt. Kees van der Staaij verlangt een abortusbedenktijd van vijf dagen voordat een vrouw zelf kan beschikken over haar eigen baarmoeder. En nu wil Hugo de Jonge sociale segregatie tot norm verheffen: vaccineren wordt niet afgedwongen, maar actief gestimuleerd door individuele overwegingen moreel te centraliseren vanuit de overheid. Straks kom je zonder negatief testbewijs of een QR-code die je BSN plus een vaccin combineren tot een groen vinkje niet meer binnen bij kroeg, sportkantine of cultureel evenement.
Alledrie maken van vrijheid een opt-out. Als je het grondrecht op lichamelijke integriteit wilt bewaren, moet je een actieve keuze maken om geen donor te zijn. Moet je naar een breinaald grijpen om die vijf dagen bedenktijd voor abortus te omzeilen. En moet je zorgen dat je nooit gevaccineerd wordt om te voorkomen dat je BSN aan een QR-code wordt gekoppeld, waarmee je naar kroeg, kantine of cultuurdinges kan.
Het afgelopen jaar hebben we diverse vrijheden ingeleverd om een ziekte in te dammen en daar is breed begrip voor. Maar wat geen politicus hardop durft te zeggen, is dat corona nooit meer weggaat. Wat ze wel willen, is iedereen doen geloven dat ze een oplossing hebben – in dezen in de vorm van vaccinpaspoorten. Maar daarmee maken ze de schending van grondrechten tot norm: ‘Als jij zo graag naar kroeg, museum of sportclub wil, moet je eerst ff een spuitje halen. Geen dwang hoor, je mag altijd buiten blijven staan.’
Ongetwijfeld denken ze oprecht dat ze het goede doen. We zijn geen dictatuur, het is geen complot, bespaar me je 5G-gelul. Maar ondertussen is de wortel die ons wordt voorgehouden wel de keuze tussen een beetje meer bewegingsvrijheid, in ruil voor een beetje minder individuele soevereiniteit. De QR-codes maken het des te enger: we digitaliseren onze eigen dystopie. En de politici die dit in gang zetten? Hun geweten wordt gesust door de instemming van de massa. Of beter gezegd: door hun stilte. Blijf niet stil. Schreeuw je hiertegen uit. Corona gaat namelijk nooit meer weg, en dat geldt voor de meeste politieke maatregelen ook.” Bart Nijman
‘Vrijheid is belangrijker dan gekwetste gevoelens’
Bart Nijman interviewt Hans Teeuwen in de Nieuwe Revu van deze week over het vrije woord. De cabaretier legt het nog één keer uit, want: ‘Vrijheid wordt te vaak verkeerd begrepen.’
Wanneer werd de vrijheid van meningsuiting een thema voor jou?
‘De eerste keer dat ik ging nadenken over de vrijheid van meningsuiting en hoe fragiel die is, kwam door twee incidenten met de Hells Angels in de jaren 90. In het programma van Jack Spijkerman werden grappen gemaakt over Hells Angels die in een bordeel waren doodgeschoten. Henk van Dorp had iets gezegd over de vermeend criminele activiteiten van deze volstrekt onschuldige jongensclub. Spijkerman werd toen bedreigd en Henk van Dorp moest na een klap in zijn gezicht twee weken lang met een blauw oog zijn programma presenteren, want de jongens waren even langs geweest. Van Dorp en Spijkerman boden zelfs hun excuses aan de Angels aan, op beeld. Dat was al schokkend genoeg, maar nog veel schokkender was dat niemand zich uitsprak tegen wat toch wel heftige bedreigingen en zelfs geweld waren. Artistieke vrijheid en persvrijheid werden door een klein clubje aan de motorlaars gelapt. Ik geloof niet dat het ooit de ambitie van de Hells Angels was om Nederland te gaan regeren, maar op het moment dat het doodstil blijft als je zoiets flikt, realiseer je je wel hoe effectief de dreiging van geweld is als je mensen het zwijgen op wil leggen. Dat vond ik oprecht schokkend. Een van de weinige mensen die zich daar toen net zo druk over maakte als ik, was nota bene Theo van Gogh. Terwijl de reactie van de meeste mensen was van: “Joh, doe nou maar niet, want die lui zijn knettergek.”’
Hoe keek je terug op dat incident?
‘Het geeft een besef over de vrijheid van meningsuiting. Dat er een zekere mate van moed voor nodig is om onder intimidatie uit te komen. De moed van de eenling, die het aandurft om een onderwerp op te werpen of een grap te maken, maar niet weet of iedereen zijn stap naar voren zal volgen, of dat hij daar alleen komt te staan. In de wind. Op zulke momenten vind ik dat de solidariteit van mensen die gewoon, zonder geweld en zonder bedreigingen, een debat willen voeren, zichtbaar moet worden. Want wat gaan die Hells Angels doen als er een massaal statement wordt gemaakt? Ze kunnen niet iedereen op hun bek slaan. Diezelfde wetmatigheid had moeten gelden rondom de eerste cartoons over Mohammed, in Denemarken. Toen er echte bedreigingen kwamen, die door toch een te groot deel van de islamitische gemeenschap in elk geval niet werden veroordeeld. Meteen bij het eerste geweld hadden ALLE (Teeuwen vraagt hier expliciet om hoofdletters, red.) kranten die cartoons moeten afdrukken, om zo de boodschap af te geven dat dát is wat er gebeurt als je een onwelgevallige mening met geweld of de dreiging daarvan probeert te intimideren – dan krijg je hem in duizendvoud terug.’
Read more